Τραγωδία στην Μπουρκίνα Φάσο ή ακολουθώντας το ματωμένο χρυσάφι

Στις 15 Ιανουαρίου 2016, τοπική ώρα 19.45 έγινε επίθεση στο ξενοδοχείο Splendid και το διπλανό καφε-εστιατόριο Capuccino στην πρωτεύουσα της Μπουρκίνα Φάσο, Ουαγκατούγκου. Οι τρομοκράτες έπιασαν ομήρους, ενώ μετά τα μεσάνυχτα ξεκίνησε επιχείρηση από τις δυνάμεις ασφαλείας. Ο τελικός απολογισμός κάνει λόγο για 30 νεκρούς (οι οποίοι μπορεί να είναι περισσότεροι, καθώς πολλοί είναι ήδη βαριά τραυματίες). Οι τέσσερις δράστες (εκ των οποίων οι δύο γυναίκες) είναι νεκροί. Την ευθήνη για την επίθεση ανέλαβε παρακλάδι της Al Qaeda, και συγκεκριμένα η “Αλ Κάιντα του μουσουλμανικού Μαγκρέμπ” (AQMI), που ανήκει στο “εμιράτο της Σαχάρας” και εδρεύει στο Μάλι. Λεπτομέρειες για την τρομοκρατική επίθεση μπορούν να αναζητηθούν προφανώς σε ειδησεογραφικά πρακτορεία. Το ερώτημα είναι ΓΙΑΤΙ ΣΤΗΝ ΜΠΟΥΡΚΙΝΑ ΦΑΣΟ; Τι το ιδιαίτερο συμβαίνει σε αυτή τη χώρα;

Θα θεωρηθεί ως δεδομένο ότι πίσω από κάθε τρομοκρατική επίθεση τζιχάντ δεν κρύβονται ποτέ μόνο κάποιοι φανατικοί Μουσουλμάνοι. Η θεωρία των κακών, φανατικών μουσουλμάνων τζιχαντιστών που δρουν αυτόνομα και από φανατισμό, η τύπου cnn ανάλυση καταρρέει αμέσως, κάθε φορά που έστω και για λίγο σταθεί κάποιος στο πού και στο γιατί.

Ερώτηση κρίσεως: Τι παράγει η Μπουρκίνα Φάσο;

Απάντηση: ΧΡΥΣΟ!!!

προφανώς και άλλα προϊόντα, όπως για παράδειγμα βαμβάκι, όμως αυτό το οποίο έχει προσελκύσει διεθνείς επενδυτές (γεράκια και κοράκια) εδώ και αρκετά χρόνια, είναι ο ΧΡΥΣΟΣ. Η χώρα έχει μεγάλα αποθέματα, τα οποία σε μεγάλο βαθμό είναι ακόμη ανεκμετάλλευτα. Όταν τον παλιό καλό καιρό της αποικιοκρατίας βγήκαν στην επιφάνεια οι τόνοι χρυσού στη Γκάνα και στη Νότια Αφρική, σήμερα έχει έρθει η ώρα για κάποιες άλλες χώρες της μαύρης ηπείρου στο παιχνίδι του χρυσού.

Ας πούμε λοιπόν ότι είσαι κερδοσκόπος, άνθρωπος με χρήμα και πολύ μεγάλη επιρροή και θες να βάλεις στο χέρι τον χρυσό της χώρας. Τι θα κάνεις; έλα μην ντρέπεσαι, επιτραπέζια παιχνίδια δεν έχεις παίξει; Το Godfather δεν το έχεις δει; Θα αγοράσεις και θα εξαγοράσεις. Θα βάλεις ανθρώπους ανδρείκελα στο τιμόνι της χώρας, θα περνάνε καλά αυτοί και η παρέα τους και συ θα τρως με χρυσά κουτάλια. Και θα πεινάνε οι καημένοι οι μαύροι. Αλλά τι να κάνουμε μαύροι είναι...

Τι γίνεται όμως, αν κάποια στιγμή, ακόμη και οι διεφθαρμένοι πρώην συνεργάτες σου, οι πολιτικοί της χώρας κάπου σηκώσουν κεφάλι; Τι γίνεται αν τα χαλάσετε στη μοιρασιά; Απλό! Τους βγάζεις από τη μέση, είτε πολιτικά, είτε αν δεν γίνεται αλλιώς, μπαμ και κάτω! Η πρώτη λύση, η πολιτική, σημαίνει ότι βάζεις κάποιον άλλο στη θέση του προηγούμενου (εκείνου που ήθελε πιο πολλά στη μοιρασιά), ο οποίος συχνά μπορεί και να είναι και τέως συνεργάτης του (κανένα πρόβλημα, χρυσός υπάρχει!). Τότε είναι που έρχεται η “δημοκρατία”, αυτή σε εισαγωγικά, όχι η πραγματική. Υπάρχει πάντα και η λύση της σφαίρας βεβαίως.

Τι γίνεται όμως όταν πράγματι εξεγερθεί ο λαός; τι γίνεται αν υπάρξει πολιτική αστάθεια και μάλιστα μακρόχρονη; Τότε βάζεις και μερικούς τζιχαντιστές (πληρωμένους πράκτορες δηλαδή) να διαλύσουν τα πάντα να έρθει χάος ή προκαλείς έναν εμφύλιο, ώστε να έρθει μετά ο στρατός του ΝΑΤΟ, του ΟΗΕ, των Γάλλων, των Αμερικανών και λοιπών “πολιτισμένων”, να επιβάλει την τάξη, ώστε να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο, καθώς με αυτούς τους μαύρους δεν μπορείς να κάνεις συμφωνίες, είναι παρτάκηδες, σήκωσαν κεφάλι και θέλουν όλο τον χρυσό δικό τους!

Αυτά εν συντομία. Το έχασες; δεν κατάλαβες; Ας το πάρουμε πιο αναλυτικά και από την αρχή...

ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ

ΜΠΟΥΡΚΙΝΑ ΦΑΣΟ

πρωτεύουσα: Ουγαγκατούγκου (περίπου 1,5 εκατομμύριο κάτοικοι)

έκταση: περίπου διπλάσια από την Ελλάδα (274.222 τ.χ)

πληθυσμός: 18,5 εκατομμύρια (περίπου διπλάσια από την Ελλάδα)

ΑΕΠ: περίπου 18,5 δις $ (άρα κατά κεφαλή περίπου 1000$, το χρόνο εννοείται! Φτώχεια καταραμένη!)

νόμισμα: φράγκο δυτικής Αφρικής (δηλαδή Ευρώ, αφού έχει κλειδωμένη ισοτιμία με αυτό)

θρησκεία: περίπου 60% μουσουλμάνοι

25% χριστιανοί

15% ανιμιστικές παραδοσιακές θρησκείες

Κύριος ποταμός: Βόλτα, μεγάλος ποταμός με υδροηλεκτρικό δυναμικό

Γλώσσα: επίσημη γαλλική, ανεπίσημη:πάνω από 60 διαλέκτους, καθώς υπάρχουν πολλές φυλές

χώρα χωρίς θάλασσα, με μεγάλες πεδιάδες και τροπικό κλίμα.

Συνορεύει με: Μάλι (Β), Νίγηρα (Α) και στο νότο με Ακτή Ελεφαντοστού, Γκάνα, Τόγκο και Μπενίν (όλες πρώην γαλλικές αποικίες εκτός της Γκάνας)

Πλούτος της χώρας: ΧΡΥΣΟΣ, βαμβάκι. Υπάρχουν μελέτες και για ΟΥΡΑΝΙΟ (πολύ πιθανό, καθώς το γειτονικό Μάλι είναι τίγκα σε αυτό)

Σχόλια:

Είναι μια φτωχή χώρα. 1000$ κατά κεφαλήν ΑΕΠ σημαίνει περίπου 3$ τη μέρα. Ζεις εσύ με αυτά; Μπα! Αλλά είπαμε είναι μαύροι. Έχει όμως και ΧΡΥΣΟ. Αργότερα θα βγει στην επιφάνεια και Ουράνιο, καθώς ήδη το επιβεβαιώνουν μελέτες. Ας σημειωθεί ότι η Γαλλία βασίζει την ενέργειά της σχεδόν αποκλειστικά στο ουράνιο, άρα έχει συμφέρον στην περιοχή (όπως έχει και στο Μάλι στο οποίο έκανε στρατιωτική επέμβαση πριν 2 χρόνια).

Επίσης έχει τον ποταμό Βόλτα (από όπου και το παλιό όνομα της χώρας: Άνω Βόλτα), ο οποίος έχει μεγάλο ανεκμετάλλευτο μέχρι στιγμής υδροηλεκτρικό δυναμικό. Στη Γκάνα για παράδειγμα έχουν φτιάξει φράγμα με εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ 912MW (περίπου διπλάσιο από το δικό μας στα Κρεμαστά). Η σύνθεση του πληθυσμού δεν είναι αμιγώς μουσουλμανική, αν και το ισλάμ έχει την πλειοψηφία. Καμία σχέση όμως με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής.

Τέλος, ας σημειωθεί ότι η χώρα πρακτικά έχει Ευρώ, αφού το φράγκο δυτικής Αφρικής έχει κλειδωμένη ισοτιμία με το Ευρώ (περίπου 656 φράγκα) με εγγύηση του γαλλικού δημοσίου.

Μάθημα ιστορίας

Η χώρα ήταν παλιά γαλλική αποικία, όπως άλλωστε και οι περισσότερες χώρες της δυτικής Αφρικής. Το 1960 έγινε ανεξάρτητη με το όνομα Άνω Βόλτα (Haute Volta) από το όνομα του ποταμού Βόλτα, με πρώτο ηγέτη τον Μωρίς Γιαμεογκό. Αυτός ουσιαστικά επέβαλλε δικτατορία, καταργώντας όλα τα πολιτικά κόμματα (πλην του δικού του). Επίσης προσπάθησε να ενώσει τη χώρα του με την ακτή ελεφαντοστού.

Μόλις 6 χρόνια μετά την ανεξαρτησία ξέσπασαν αναταραχές σε όλη τη χώρα, απεργίες, διαδηλώσεις και τελικά επενέβη ο στρατός, καθερώντας τον Γιαμεογκό από την εξουσία και κλείνοντάς τον φυλακή. Αυτή είναι η διαρκής ιστορία της χώρας, ένας δικτάτορας και ένα αντιπραξικόπημα και πάλι τα ίδια...

Ο στρατηγός Λαμιζανά ανέλαβε τη χώρα μέχρι το 1980! Για 14 χρόνια είχαν χούντα. 

Μετά έγινε και άλλο πραξικόπημα το 1982 κι ύστερα κι άλλο το 1983, οπότε ήρθε ο “Τσε Γκεβάρα της Αφρικής”, ο Τομά Σανκαρά, ο οποίος με μια ομάδα επαναστατών κυβέρνησε μέχρι τη δολοφονία του το 1987.

Ο Σανκαρά άλλαξε την ονομασία της χώρας σε Μπουρκίνα Φάσο, “χώρα των καθαρών ανθρώπων” θέλοντας να δείξει ότι η χώρα του από άντρο διαφθοράς θα προχωρούσε μπροστά. Αυτός ( τι είχες Γιάννη τι είχα πάντα) έκανε εθνικοποιήσεις εταιριών και γης, πήρε τα ορυχεία χρυσού, έδιωξε το ΔΝΤ και την παγκόσμια τράπεζα που απομυζούσαν τη χώρα, και ξεκίνησε διαδικασίες για πλήρη διαγραφή χρέους. Επίσης ξεκίνησε πρόγραμμα ενάντια στην πείνα, ενάντια στον αναλφαβητισμό (ακόμη παραμένει σε ποσοστά του 70-75%), και τις ασθένειες. Επιπλέον προσπάθησε να εμποδίσει την ερήμωση της χώρας με πρόγραμμα φύτευσης. Απαλλοτρίωσε γαίες από τους ντόπιους τσιφλικάδες και δίνοντάς την σε φτωχούς καλλιεργητές. Προώθησε στη διοίκηση γυναίκες (πρωτάκουστα πράγματα) και ενίσχυσε σημαντικά τη θέση των γυναικών. Πέρα από αυτά όμως, ήταν και ένας παναφρικανιστής, θεωρώντας πώς όλοι οι Αφρικανοί μπορούσαν να ενωθούν σε μια κοινή πολιτική ένωση. Ο άνθρωπος ήταν ένας πραγματικός επαναστάτης και μεταρρυθμιστής, με όραμα και πολύ όρεξη να πάει τη χώρα του μπροστά. Τι λες τώρα!

Φυσικά δολοφονήθηκε! Η λύση του μπαμ και κάτω που λέγαμε...

Αλήθεια έχεις ακούσει ποτέ για αυτόν; Μπα! Πάμε παρακάτω...

15 Οκτωβρίου 1987 λίγους μήνες μετά το Ευρωμπάσκετ του Γκάλη 12 αξιωματούχοι μαζί με τον Σανκαρά δολοφονήθηκαν από πραξικοπηματίες με επικεφαλής τον Μπλαιζ Κομπαορέ, ο οποίος ήταν στενός συνεργάτης του Σανκαρά, με κοινή στρατιωτική εκπαίδευση στο Μαρόκο και πρώην υπουργός (προεδρίας και δικαιοσύνης) στην κυβέρνηση. Οι φήμες οργιάζουν ότι το πραξικόπημα ενορχηστρώθηκε στα Ιλίσια πεδία από τη Γαλλία (επί “σοσιαλιστή” Μιτεράν δηλαδή). Να χάσουν έτσι εύκολα την κότα με τα χρυσά αυγά;

Ο Κομπαορέ, πρώην αντάρτης, αφού καθάρισε γρήγορα τις λαϊκές αντιδράσεις και κάποιους πιστούς στον Σανκαρά, κυβέρνησε παρακαλώ μέχρι το 2014! Πολύ “δημοκρατικά” φυσικά, και με τις ευλογίες των Γάλλων. Αθρόες συλλήψεις και καταδίκες αντιφρονούντων, απαγορεύσεις ελευθεριών χαρακτήρισαν το καθεστώς του Κομπαορέ. Ακούσατε ποτέ κάτι για αυτό;

Ο τύπου Τσαουσέσκου δικτάτορας έχτισε και ένα παλάτι το 2005 ως προεδρική κατοικία και με εκλογές παρωδία συνέχισε μέχρι το 2014. Το 2011 ξέσπασαν αναταραχές και αντιδράσεις από απλήρωτους στρατιωτικούς. Τίποτα δεν άλλαξε. Το 2014 (30 Οκτωβρίου) τελικά έγινε κάτι σαν την “αραβική άνοιξη”. Έβαλαν φωτιά στο κοινοβούλιο και έκαναν πλιάτσικο σε βουλευτικά γραφεία!Χαμός! Ο Κομπαορέ παραιτήθηκε και η χώρα μπήκε σε μια περίοδο μακράς πολιτικής αστάθειας η οποία λίγο πολύ κρατά μέχρι σήμερα.

Στην οκτωβριανή εξέγερση του 2014 περίπου 30 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ ο πρώην υπουργός άμυνας, στρατηγός Λουγκουέ, ενώθηκε με το πλήθος των εξεγερμένων! Μετά την παραίτηση του Κομπαορέ ανέλαβε μεταβατικός πρόεδρος ο Μισέλ Καφαντό. Δεσμεύτηκε ότι θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές, όμως ανετράπη τον Σεπτέμβριο του 2015 από νέο πραξικόπημα. Τελικά, παρά το πραξικόπημα, έγιναν εκλογές το Νοέμβριο του 2015 και εκλέχτηκε ο Ρος Κριστιάν Καμπορέ. Αυτός είναι τραπεζίτης. Και ο πατέρας του ήταν ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας επί Γιαμεογκό. Ο Καμπορέ έγινε σε ηλικία 27 ετών, διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας. Ήταν επί χρόνια συνεργάτης του δικτάτορα Κομπαορέ και για μια περίοδο 2 ετών (94-96) ήταν πρωθυπουργός της χώρας με πρόεδρο τον Κομπαορέ. Μετά πέρασε στην αντιπολίτευση (τον Γενάρη του 2014). Έχει σπουδάσει στη Ντιζόν. Στις εκλογές πήρε από τον 1ο γύρο ποσοστό 53,5%. Ορκίστηκε πρόεδρος και σχημάτισε κυβέρνηση στις 7 Ιανουαρίου 2016. Λίγες μέρες αφού σχημάτισε κυβέρνηση εκδηλώθηκε η τρομοκρατική επίθεση. Γιατί;

Ο τωρινός πρόεδρος Καμπορέ

Ο Καμπορέ είναι ο πρώτος πρόεδρος της χώρας που δεν έχει καμία σχέση με καπετανάτα και στρατό. Υπήρξε όμως τραπεζίτης! Από ότι φαίνεται είναι άνθρωπος που προσαρμόζεται και συνεργάζεται εύκολα. Υπήρξε στενός συνεργάτης του πρώην δικτάτορα Κομπαορέ και υπηρέτησε σε όλα τα πόστα: κεντρικός τραπεζίτης, υπουργός, πρόεδρος βουλής και πρωθυπουργός.

Φαίνεται όμως ότι ο άνθρωπος ήταν για μεγάλα κόλπα. Από την άλλη, ο δικτάτορας Κομπαορέ, αγαπημένο παιδί των Γάλλων (καθώς είχε ανατρέψει τον επαναστάτη μεταρυθμιστή Σανκαρά) είχε πια παλιώσει. Ο λαός κάποια στιγμή εξεγέρθηκε και βάλανε φωτιά στη βουλή! Και μετά τι έγινε; μετά επικράτησε χάος (όπως στην Αίγυπτο) και τελικά ανέλαβε ποιος; ο πρώην τραπεζίτης, ο πρώην κολλητός του δικτάτορα. Εκφυλισμός για μια ακόμη λαϊκή εξέγερση.

Προφανώς, οι μεγάλοι και οι Γάλλοι φοβούμενοι τα χειρότερα μετά την λαϊκή εξέγερση του 2014, πρόκριναν τον μετριοπαθή Καμπορέ. Ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος για να ηρεμήσει το χάος, μέσω εκλογών. Η ατζέντα όμως τώρα μόλις αρχίζει. Με το πού ανέλαβε ξέσπασε αντίδραση από “ακραίους τζιχαντιστές”. Τώρα αν σε λίγες μέρες ο Καμπορέ ζητήσει τη συνδρομή ξένων στρατιωτικών, Γάλλων ή Αμερικανών, εμένα δεν θα μου κάνει καμία εντύπωση. Το έργο έχει επαναληφθεί.

Επίλογος

Η τρομοκρατική επίθεση στη χώρα είναι πιθανότατα προάγγελος μιας εντονότερης στρατιωτικής επέμβασης τύπου Μάλι, ενισχύοντας τη νεο-αποικιακή πολιτική του Παρισιού. Μετά τη λαϊκή εξέγερση του 2014, η χώρα δεν πρόκειται να αφεθεί ήσυχη, δεν πρόκειται να αφεθεί ξανά στα χέρια κάποιου ηγέτη τύπου Σανκαρά. Ο χρυσός είναι άφθονος. Δυστυχώς για τους Αφρικανούς.

Brooklyn, η ταινία

Η ιστορία της Νέας Υόρκης είναι σίγουρα η ιστορία των μεταναστών της, καθώς όπως γνωρίζουμε από πρώτο χέρι, από συγγενείς, απλοί άνθρωποι, Έλληνες, Ιταλοί, Ιρλανδοί έφτιαξαν τους δρόμους, τις γέφυρες, τους ουρανοξύστες, ιστορίες που πιθανώς δεν θα μάθουμε ποτέ, οι οποίες όμως θα μπορούσαν να είναι νουβέλες ή ταινίες. 

Μια τέτοια ιστορία είναι και αυτή της Έλις (Σέρσεϊ Ρόναν), κοπέλας από την Ιρλανδία, από το Enniscorthy, μια μικρή πόλη με όλο το γνωστό πακέτο (κουτσομπολιά, μηδενικές προοπτικές εξέλιξης). Η Έλις μένει με την αδερφή της και τη μητέρα της (ο πατέρας έχει πεθάνει). Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 50, όπου αρκετοί Ιρλανδοί αναζήτησαν το δρόμο της ξενιτιάς. Ένας ιερέας (Τζιμ Μπρόντμπεντ), ο πάτερ Φλουντ, που είναι πολλά χρόνια πια στη Νέα Υόρκη, της βρίσκει δουλειά σε μεγάλο εμπορικό μαγαζί και μεσολαβεί για να μείνει μαζί με άλλες κοπέλες, έχοντας ένα μικρό δωμάτιο στο Μπρούκλυν κι ένα πιάτο φαγητό. 

Το μεγάλο ταξίδι ξεκινά, φυσικά με το πλοίο. Η αρχή είναι δύσκολη και σχεδόν ανυπόφορη. Της λείπει η Ιρλανδία, η αδερφή της και η μητέρα της. Όπως όμως της λέει ο πάτερ Φλουντ, homesicknes is like any other sicknes  At first, you feel like you’re going to die, and then you get over it. And the sickness moves on to torment someone else (η νοσταλγία είναι όπως κάθε άλλη ασθένεια. Στην αρχή νομίζεις ότι θα πεθάνεις από αυτή, μετά την ξεπερνάς και μετά η ασθένεια πάει σε κάποιον άλλο). 

Βλέπουμε τον ισχυρό ρόλο που παίζει στην ιρλανδική κοινότητα η εκκλησία, η οποία κάνει πραγματικά θεάρεστο έργο. Αυτό ήταν μια μάλλον ευχάριστη έκπληξη, γιατί έχουμε λίγο κουραστεί πλέον να βλέπουμε σε ταινίες μόνο διεφθαρμένους ή έκφυλους ιερείς (η "μοντέρνα" ματιά), λες και δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Όποιος γνωρίζει από ομογένειες, ξέρει καλά πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της εκκλησίας σε αυτό και μάλιστα σε πολλά επίπεδα. 

Ο Τζιμ Μπρόντμπεντ πολύ καλός ως πάτερ Φλουντ. Φροντίζει την Έλις, της βρήκε δουλειά, την στηρίζει και την υποστηρίζει ψυχολογικά, βοήθησε για να έχει μια στέγη και ένα πιάτο φαί, ενώ επιπλέον κάνει κάτι πολύ σημαντικό: την γράφει σε ένα κολέγιο για να μάθει λογιστική, όπου της πληρώνει τα δίδακτρα. Η μέχρι τότε "ψαρωμένη και φοβισμένη Έλις αρχίζει σιγά σιγά να βρίσκει την αυτοπεποίθησή της μέσα από τα μαθήματα. Τα ντόπια Αμερικανάκια που μέχρι χτες την αντιμετώπιζαν σαν χωριατόπαιδο, τώρα την σέβονται. 

Η Έλις φροντίζει τους φτωχούς Ιρλανδούς του Μπρούκλυν και ετοιμάζει γαλοπούλες στα πρώτα της Χριστούγεννα που περνά με την ομογένειά της. Λίγο μετά, σε ένα χορό έρχεται ένας Ιταλός, ο Τόνι (Έμορυ Κοέν). Παρακολουθούμε το ειδύλλιο των δύο νέων, όπου μέσα από την αγάπη με εντελώς φυσικό τρόπο η Έλις γίνεται άλλος άνθρωπος. Αισθάνεται ξαφνικά κέφι και ζωντάνια που δεν είχε ποτέ πριν. Στο κολέγιο ολοκληρώνει τα μαθήματά της με άριστα, ενώ ακόμη και στην πρωινή δουλειά αποδίδει πλέον πολύ καλά. Είναι πια μέρος της Νέας Υόρκης, η οποία είναι η καινούργια της πατρίδα. Ο Τόνι είναι ειλικρινά ερωτευμένος μαζί της και κάνει σχέδια για το μέλλον. Βλέπουμε εδώ και την εξέλιξη και ανάπτυξη του Λονγκ 'Αιλαντ, το οποίο τότε ήταν μια μεγάλη πεδιάδα χωρίς σπίτια. 

Τότε συμβαίνει όμως κάτι αναπάντεχο: Η αδερφή της στην Ιρλανδία πεθαίνει ξαφνικά. Η Έλις πάνω που έχει προσαρμοστεί στην Αμερική, νιώθει την καρδιά της να χτυπά ξανά για την Ιρλανδία. Φυσικά δεν προλαβαίνει να πάει στην κηδεία της αδερφής της, όμως θέλει οπωσδήποτε να γυρίσει να δει τη μητέρα της, "έστω για λίγο, το καλοκαίρι". 

Λίγο πριν φύγει, ο Τόνυ της ζητά να παντρευτούν. Το ερωτευμένο ζεύγος πάει στο δημαρχείο (από τότε υπήρχε πολιτικός γάμος στη ΝΥ). Τελικά φεύγει για Ιρλανδία η Έλις, όπου όμως όλα φαίνονται πλέον διαφορετικά. Χωρίς καλά καλά να το θέλει, τη φωνάζουν στο λογιστικό γραφείο που δούλευε η αδερφή της, όπου διαπιστώνουν πόσο καλή λογίστρια έχει γίνει και της προσφέρουν δουλειά, έστω για τον ένα μήνα που θα μείνει εκεί. 

Η καλύτερή της φίλη παντρεύεται και της γνωρίζει έναν φίλο του γαμπρού, αφού κανείς δεν ξέρει ότι η Έλις είναι ήδη παντρεμένη. Ο Τζιμ (Ντομναλ Γκλήσον) δεν είναι ένας ακόμη νεαρός "με μπριγιαντίνη στο μαλί και μπλέιζερ". Για την μικρή κοινότητα του Εννισκόρθυ ο Τζιμ είναι "κελεπούρι". Είναι αρκετά ευκατάστατος, ευγενικός, και ενδιαφέρεται πραγματικά για την Έλις. Τι πρόκειται να κάνει τελικά η Έλις; Εκεί που ήταν άπατρις, έχει ξαφνικά δύο πατρίδες, δύο αγάπες, αλλά μόνο μια καρδιά, όπως γράφεται στην αφίσα της ταινίας. Ο χρόνος για τον γάμο της καλύτερής της φίλης πλησιάζει και πρέπει να επιστρέψει στο Μπρούκλυν, όμως η Ιρλανδία πλέον δεν είναι όπως την άφησε. Τώρα έχει δουλειά και εκεί, έχει φίλους, έχει έναν άνθρωπο που την αγαπά, έχει το σπίτι της και την μητέρα της. Τι θα κάνει τελικά; Η συνέχεια επί της οθόνης. 

Πολύ καλή ταινία, ανθρώπινη, ζεστή, χωρίς να γίνεται γλυκανάλατη. Καλογυρισμένη με πολύ καλές ερμηνείες και πετυχημένο καστ. Η Σέρσεϊ Ρόναν (η μικρούλα στο attonement) κάνει ερμηνεία που συζητείται και ήδη της έχει χαρίσει υποψηφιότητα χρυσής σφαίρας, ενώ πιθανότατα θα λάβει υποψηφιότητα όσκαρ. Ο Έμορυ Κοέν αποδίδει έναν Ιταλό μετανάστη και νομίζουμε άνετα ότι έτσι πρέπει να είναι και στη ζωή του. Στην πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με Ιταλούς και είναι Ρωσοεβραίος στην καταγωγή. Η Κέιτ Μπλάνσετ χαρακτήρισε την ερμηνεία του "εκπληκτική" (δεν είναι και μικρός έπαινος αυτός για ένα νέο ηθοποιό). 

Η ταινία είναι ιρλανδικής παραγωγής (συνεργασία και με το Κεμπέκ), με τους περισσότερους συντελεστές Ιρλανδούς, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι οι Κέλτες μπορούν και γυρίζουν πολύ καλά φιλμ. Έκανε δυνατό ντεμπούτο στο sundance, είχε υποψηφιότητες στις χρυσές σφαίρες, έχει σαρώσει στην Ιρλανδία (αναμενόμενο), ενώ γενικώς πάει πολύ καλά εισπρακτικά. 

Βενζινάδικο: Η ωραία Ελλάς

Υπάρχει μια πολύ χρήσιμη ιστοσελίδα που δίνει μέσες τιμές για τα καύσιμα παγκοσμίως. Πόσο πωλούνται δηλ. στα πρατήρια όλου του κόσμου, η βενζίνη, το diesel, το υγραέριο.

http://www.globalpetrolprices.com/gasoline_prices/#hl65

Η Ελλαδάρα μας, είναι από τις πιο ακριβές χώρες παγκοσμίως!!!

Συγκεκριμένα είναι η 10η πιο ακριβή χώρα σε τιμές καυσίμων στον κόσμο!

Αυτό βεβαίως τη στιγμή που ούτε οι μισθοί, ούτε γενικά το επίπεδο διαβίωσης είναι υψηλό (πλάκα με κάνεις; υπό πτώχευση είμαστε)

Έχει κάποια λογική αυτό; Γιατί άραγε συμβαίνει; Ας κάνουμε κάποιους υπολογισμούς:

Ένα βαρέλι πετρέλαιο είναι 159 λίτρα (ή 42 US galons).

Η τιμή χρηματιστηρίου είναι αυτή την εποχή (14/1/2016) 30$ ~ 28€. 

Το ένα λίτρο πόσο κάνει; 0,176 € δηλ. περίπου 18 σεντς. 

Κι όμως στα βενζινάδικα είναι πάνω από 7 φορές ακριβότερο. Γιατί;

• Φταίνε τα κέρδη των εφοπλιστών και των πετρελαιάδων
• Φταίνε τα κέρδη των πρατηριούχων;
• Φταίνε οι ΦΟΡΟΙ;

Πόσο πωλείται άραγε στις ΗΠΑ; (απαραίτητη υπενθύμιση: οι ΗΠΑ είναι καπιταλιστική χώρα)

2,88$ το γαλόνι = 2,64 € το γαλόνι = 0,70 € το λίτρο (μισοτιμής σε σχέση με το Ελλάντα)

Α! Κι έβαλα την ακριβότερη τιμή (Καλιφόρνιας). Σε άλλες πολιτείες είναι πιο φτηνά. 

• Στις ΗΠΑ δεν έχουν κέρδη οι εφοπλιστές; οι πετρελαιάδες;
• Στις ΗΠΑ δεν έχουν κέρδη οι πρατηριούχοι;

Στην Αίγυπτο είναι κάπου 0,65€ το λίτρο. 

Εκεί δεν έχουν κέρδη οι εφοπλιστές; οι πετρελαιάδες; οι πρατηριούχοι;

Α! Ξέχασα! Τα 18 σεντς είναι τιμή ανεπεξέργαστου πετρελαίου. Για να γίνει βενζίνη περνά διυλιστήριο. Ρε μπας και του κάνουμε εδώ στο Ελλάντα ειδική διύλιση;;; 

ή μήπως, λέω μήηηηηηπως όλη αυτή η ακρίβεια έχει να κάνει με ΦΟΡΟΥΣ;

Κι ένα κουφό! 

Στα Σκόπια όλο το καύσιμο έρχεται από μας. Όχι απλά η μεταφορά, αλλά και η διύληση. Κι όμως κοστίζει λιγότερο!!!!

Και το ελληνικό γιαούρτι θα μου πεις πωλείται π.χ στη Γερμανία φθηνότερο, όμως αυτό εξηγείται διότι η Γερμανία είναι πολύ μεγαλύτερη αγορά από ότι η Ελλάδα. Προσφορά και ζήτηση. 

Τα Σκόπια είναι πολύ μικρότερη αγορά. Πώς γίνεται λοιπόν;;;

ΦΟΡΟΙ!!!

Πέρα από τους φόρους πρέπει να έχει να κάνει και με το Ευρώ. Η χώρες της Ευρωζώνης γενικά έχουν ακριβό καύσιμο. Η πιο φτηνή είναι η Εσθονία με κάτι λιγότερο από 1€ το λίτρο. Όλες οι άλλες έχουν πάνω από 1€ το λίτρο. 

Ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι κάτω από 0,9€ το λίτρο, δηλ. περίπου 5 φορές πάνω από την χρηματιστηριακή τιμή πετρελαίου. Τι σημαίνει αυτό;

Σημαίνει ότι και με τα κέρδη των πετρελαιάδων, των εφοπλιστών, των διυλιστηρίων, των πρατηριούχων, όλα μέσα υπολογισμένα, ακόμη και τους φόρους (σε κάποια λογικά πλαίσια όμως, όχι όπως εδώ) ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΤΙΜΗ ΑΚΡΙΒΟΤΕΡΗ ΤΟΥ 0,9€. 

Μήπως δεν βάζουν φόρους άλλες χώρες;

Μήπως δεν έχουν μεταφορικά (κόστος εφοπλιστών);

Μήπως δεν κάνουν διύλιση; 

Ερώτημα 1: Πού πάνε αυτοί οι φόροι; 

Πάνε για δημόσια έργα; για νοσοκομεία; για σχολεία; έστω για αμυντικά συστήματα;

Μπα! Πάνε στο Σόιμπλε και στους δανειστές. 

Βεβαίως, αυτό δεν γίνεται μόνο στην Ελλάδα, γίνεται σε όλη την Ευρωζώνη, λίγο πολύ, απλώς εδώ το έχουν παρατραβήξει. 

Παλαιότερα που το πετρέλαιο είχε φτάσει 150$ το βαρέλι, είχε λογική να είναι ακριβό, όπως ακριβό ήταν και το Ευρώ. Τώρα που έχει φτάσει στα περίπου 30$ το βαρέλι και το ευρώ πλησιάζει το 1-1 με το δολάριο, δεν υπάρχει καμία λογική. Υπάρχει μόνο αισχροκέρδια και κράτος - νταβατζής. 

Ερώτημα 2: Από πού παίρνουμε πετρέλαιο; Από αραβικές χώρες και κυρίως από το Ιράκ (αλλά και από Σαουδαραβία και άλλες). Από κει ψωνίζει και ο θείος Σαμ

Ερώτημα 3:  Τα μεταφορικά από το Ιράκ για Ελλάδα είναι ακριβότερα από ότι από Ιράκ για Αμερική; Όχι βέβαια, φτηνότερα είναι!

Ερώτημα 4: Από ποιές άλλες χώρες παίρναμε επίσης; ΡΩΣΙΑ και ΙΡΑΝ. Όπα! Οι άξονες του κακού! Βεβαίως οι εφοπλιστές μας δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να φέρνουν λαθραία πετρέλαιο (φθηνότερο) από Ρωσία και Ιράν ή και από την πολύπαθη Συρία. Έτσι είχε γίνει πλούσιος ο Βαρδινογιάννης στην παλιά πετρελαϊκή κρίση του 70. Έσπαγε το εμπάργκο με το Ιράν, αλλά και με την τότε κομμουνιστική (λέμε τώρα) Σοβιετική ένωση. Προφανώς και τώρα κάποιοι σπάνε το εμπάργκο με τη Ρωσία ή το Ιράν και φέρνουν φτηνό πετρέλαιο (κυρίως μέσω Τουρκίας). Γιατί να μην κάνουμε άραγε διακρατικές συμφωνίες με Ρωσία και Ιράν για φτηνό πετρέλαιο (ναι ναι ξέρω, είμαστε στην Ευρωζώνη και στο ΝΑΤΟ δεν γίνονται αυτά). 

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 1: Τόσα χρόνια ακούμε ότι αν βγούμε από την Ευρωζώνη ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΥΣΙΜΟ. Κι όμως το καύσιμο παραμένει ακριβό! Δεν βλέπω να μας θωράκισε το Ευρώ σε αυτό. Ακόμη και το τελευταίο φύλλο συκής των ευρωλιγούρηδων πέφτει πλέον μετά από αυτό. 

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ 2: Τιμές "κάτω του κόστους" δηλ. κάτω από την χρηματιστηριακή τιμή έχουν η Βενεζουέλα, το Κουβέιτ, η Λιβύη και η Αλγερία και οριακά η Σαουδαραβία. 

Τι σημαίνει αυτό; ότι και η χρηματιστηριακή τιμή δεν είναι το πραγματικό κόστος του καυσίμου. Ακόμη και η "εξευτελιστική τιμή" των 30$ το βαρέλι, εμπεριέχει κέρδος! Ψιλά γραμματα...

ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ: Αν σε μια μέση παγκόσμια τιμή 0,9€ το λίτρο εμπεριέχονται κέρδη πετρελαιάδων, εφοπλιστών, μεταφορικά, ασφαλιστικά, διυλιστήριο, πρατήριο,  και ΦΟΡΟΙ, τότε μέχρι τα 1,3-1,4 που πωλείται εδώ μπαίνει επιπλέον 0,4 με 0,5€ στο λίτρο δηλ. ένα 50% (περίπου) επιπλέον. Στην πραγματικότητα είναι παραπάνω, διότι η μέση παγκόσμια τιμή 0,9€ στο λίτρο ήδη περιέχει και φόρους. Πού πάνε αυτοί οι φόροι; στο δημόσιο ταμείο. Ουπς! επειδή χρωστάμε, πάνε στον Σόιμπλε και στους δανειστές (υπενθυμίζεται ότι ο Σόιμπλε δεν είναι ένας απλός υπουργός οικονομικών, αλλά μέλος διοικητικού συμβουλίου τράπεζας που κερδίζει από τον ελληνικό δανεισμό, άρα παίρνει πριμ από αυτό). 

Επίλογος

Όσο η χώρα παραμένει δέσμια του Ευρώ και των δανειστών θα είναι μια χώρα με αδικαιολόγητα υψηλές τιμές καυσίμων.  Ο φαύλος κύκλος πρέπει να τελειώσει. 

THE BIG SHORT, η ταινία

the BIG Short, μια ταινία για την οικονομική κρίση, την απάτη, τη βλακεία και την απληστία. Βασισμένη στην οικονομική κρίση του 2008 και μέσα από τα μάτια αληθινών ανθρώπων που προέβλεψαν αυτό που οι άλλοι δεν έβλεπαν. Είναι τελικά πιθανό ένας άνθρωπος να έχει δίκιο και όλοι οι άλλοι γύρω να έχουν άδικο;

Ένας πρώην γιατρός, αρκετά ιδιόρρυθμος (ο Κρίστιαν Μπέιλ όπως δεν τον έχετε δει ποτέ!), ένας παθιασμένος Εβραίος στα όρια της νευρικής κρίσης με τις αδικίες και τις απάτες που βλέπει γύρω του (Στηβ Καρέλ στα καλύτερά του), ένα golden boy της Wallstreet (Ράϊαν Γκόσλιγκ) και ο Μπραντ Πιτ στο ρόλο ενός πρώην τραπεζίτη και γκουρού των αγορών που έχει αηδιάσει τόσο πολύ με το σύστημα, ώστε κάθε φορά που (για τους τύπους) σφίγγει το χέρι ενός ανθρώπου των αγορών, το ψεκάζει μετά με κολώνια!
Βρίσκετε τα οικονομικά ακατανόητα ή βαρετά. Πώς θα σας φαινόταν αν σας τα εξηγούσε μια στρίπερ ή ένας σεφ; Μάλλον αρκετά πιο ενδιαφέρον. Απίστευτη ιστορία, απίστευτη ταινία, εξαιρετικά γυρισμένη από τον Άνταμ ΜακΚαίυ. Θα μπορούσε κάλλιστα να διδάσκεται σε οικονομικές σχολές, αλλά και γενικότερα. Θα καταλάβετε τι είναι τα CDS, τα CDO, τα στεγαστικά ομόλογα, τα σύνθετα ομόλογα και όλα αυτά τα bullshit, που όπως λένε και στην ταινία, ψάχνουν περίεργα ονόματα για να μην τα καταλαβαίνει ο απλός κόσμος και για να κάνουν τη δουλειά τους (την ποιά;;;) ήσυχα.
Τελικά ήξεραν; Δεν ήξεραν; Ποιοι ήξεραν; Τι ήξεραν;
Η Lehman bross έκλεισε, ο Ομπάμα έκανε bail out, ο απλός Αμερικανός πλήρωσε το μάρμαρο, όμως όπως λέει κάποια στιγμή ο Μπεν, η ιστορία συνεχίζεται σε Ισλανδία, ΕΛΛΑΔΑ, Ισπανία. Παίδες, μακάρι να ήταν μόνο ταινία. Είναι αυτό που ζούμε κάθε μέρα. Αν το δείτε, ίσως καταλάβετε λίγο περισσότερο τι παίχτηκε, τι παίζεται, και τι μέλλει γεννέσθαι...

Στην καρδιά της θάλασσας, in the heart of the sea, σχόλιο πάνω στην ταινία

γράφει ο Απο

Βρισκόμαστε στα 1821. Την εποχή που εμείς ξεκινούσαμε την επανάσταση, στην Αμερική, στο Ναντάκετ της Μασσαχουσέτης έχει ξεσπάσει ο "πυρετός" των φαλαινοθηρικών. Το λάδι φάλαινας είναι πολύτιμο όπως σήμερα το πετρέλαιο (αν και πολύ πιο ακριβό), καθώς δίνει φως στις μεγάλες πόλεις και είναι περιζήτητο σε Ευρώπη και Αμερική. Η τιμή φτάνει ως και 50 λίρες το βαρέλι (περίπου 5500 $ σε σημερινά χρήματα!!!). Ο ανταγωνισμός είναι πολύ έντονος και η απληστία, αλλά και η ασέβεια απέναντι στη φύση και στα θαλάσσια πλάσματα ξεπερνά τα όρια. Από την άλλη, η επιθυμία ενός ολόκληρου πολιτισμού να μπορεί να φωτίζει και να ζεσταίνει τις πόλεις του, να έχει φωτεινούς δρόμους και σπίτια τη νύχτα, είναι πολύ δυνατή.

Το Έσσεξ είναι λοιπόν ένα φαλαινοθηρικό το οποίο έχει ως αποστολή να φορτώσει 2000 βαρέλια! Η δουλειά του φαλαινοθήρα είναι ούτως ή άλλως βαριά και πολλές φορές συμβαίνουν ατυχήματα. Στο ταξίδι του πλοίου τα πράγματα δεν εξελίσσονται ιδανικά...Πρόκειται για μια αληθινή ιστορία, που συγκαλύφθηκε τελικά επειδή "ήταν πολλά τα λεφτά". Τα επίσημα αρχεία του Ναντάκετ δημοσιοποίησαν την πραγματική ιστορία, μόλις το 1984 (πάνω από 150 χρόνια μετά το συμβάν)! Η νουβέλα πάνω στην οποία στηρίχτηκε το έργο γράφτηκε από τον Ναθάνηελ Φίλμπρικ το 2000. Το Μόμπι Ντικ, το οποίο εμπνεύστηκε ο Χέρμαν Μέλβιλ από την αληθινή ιστορία, γράφτηκε το 1851.

Στην ταινία παρακολουθούμε έναν άγνωστο τότε συγγραφέα, τον Μέλβιλ (Ben Whishaw, o Q στους καινούργιους Μποντ), ο οποίος με κάποιο τρόπο έχει εντοπίσει έναν επιζόντα από το ναυάγιο του Έσσεξ, που συνέβη περίπου 30 χρόνια πριν. Ο παλιός ναυτικός (Brendan Gleeson, τον έχουμε δει στο Harry Potter και πέρσι στο Grand Seduction) ζει αποτραβηγμένος με τη γυναίκα του (Michelle Fairley, γνωστή και από το Game of Thrones ως Lady Catlyn Stark) και δεν επιθυμεί καθόλου να μιλήσει για το συμβάν, παρά τα χρήματα που του προσφέρει ο συγγραφέας. Η ιστορία όμως αυτή δεν είναι ένα οποιοδήποτε ναυάγιο, είναι κάτι που τον στοιχειώνει και του έχει χαράξει τη ζωή του. Έτσι αποφασίζει τελικά να την εξομολογηθεί στον συγγραφέα, μήπως και ελαφρώσει λίγο από το βάρος στην ψυχή του. 

Πρώτος καπετάνιος είναι ο G. Pollard jr. (Ben Wallker) ενώ 2ος ο Owen Chase (Chris Hemsworth, ο γνωστός Θωρ από τους avengers). Οι δυο τους δεν τα πάνε καθόλου καλά. Ο Pollard είναι από γνωστή μεγάλη οικογένεια του Ναντάκετ, δεν διαθέτει όμως καθόλου πείρα. Από την άλλη, ο Chase είναι γόνος φτωχής, αγροτικής οικογένειας που δεν είχε καμία σχέση με τη θάλασσα. Ο ίδιος όμως είναι αρκετά σκληροτράχηλος, εμπνέει μεγάλο σεβασμό στο πλήρωμα και έχει μεγάλη πείρα από τη θάλασσα και τις φάλαινες. Αυτός εξάλλου θα γινόταν 1ος πλοίαρχος, αν οι μεγάλοι καραβοκύρηδες του Ναντάκετ δεν τον εξαπατούσαν με ψεύτικες υποσχέσεις. Λόγω όμως της μεγάλης ανάγκης που έχει για δουλειά, με μια γυναίκα έγκυο και ένα φτωχικό σπίτι, δέχεται τελικά. Η κόντρα ανάμεσα στους δύο άντρες κυριαρχεί, όμως αυτό δεν είναι τίποτα μπροστά στα δεινά που θα ακολουθήσουν.

Βρίσκονται αρκετό καιρό στη θάλασσα, έχοντας μαζέψει περίπου 5 βαρέλια. Πρέπει πάσει θυσία να μαζέψουν 2000! Κάποια στιγμή κάνουν μια στάση κοντά στο Εκουαδόρ. Εκεί μαθαίνουν από έναν άλλο Ισπανό καπετάνιο ότι αν ξανοιχτούν περίπου 2000 μίλια στον Ειρηνικό θα βρουν κοπάδια φάλαινες, και ότι θα μπορούν να μαζέψουν το φορτίο που θέλουν σε μια μόνο μέρα! Αλίμονο όμως, εκεί καραδοκεί μια άσπρη φάλαινα-δαίμονας, η οποία διέλυσε το πλοίο τους και άφησε πίσω της, πτώματα και σακάτηδες. Δεν λαμβάνουν υπόψη την προειδοποίηση του Ισπανού καπετάνιου και ξανοίγονται. Για πολύ καιρό δεν βρίσκουν τίποτα. Αφού έχουν ανοιχτεί στη μέση του πουθενά, στον απέραντο Ειρηνικό ωκεανό βρίσκουν αμέτρητες φάλαινες. Εκεί όμως βρίσκεται και η μεγάλη φάλαινα, αυτή που θα αποθανατιστεί αργότερα ως Μόμπι Ντικ από τον Μέλβιλ.

Η τοποθεσία που πιθανότατα ναυάγησε το Έσσεξ

Η συνέχεια επί της οθόνης, καθώς αξίζει πραγματικά να δείτε αυτή την ταινία. Οι περιπέτειες μετά το ναυάγιο συνεχίζονται και η ανθρώπινη φύση, με όλα το μεγαλείο της αλλά και τα άγρια ένστικτά της, αναδεικνύεται. Βλέπουμε από τη μια την ασέβεια απέναντι στη φύση και την φύση που εκδικείται, την ύβρη και τη νέμεση. Από την άλλη βλέπουμε και την τεράστια δύναμη του ανθρώπου, την πάλη για επιβίωση.

Ο Gleeson εξαιρετικός ως γηραιός Νίκερσον. Ο Hemsworth σε έναν ρόλο που του πήγαινε αρκετά, σκληρός, αλλά πολύ ισορροπημένος και ψύχραιμος, αποδεικνύει ότι μπορεί να παίξει και κάτι πέρα από τον Θωρ. Γενικά όλο το καστ αρκετά επιτυχημένο. Αξιοσημείωτη η επιλογή του Whishaw ως νεαρού Μέλβιλ, η οποία ξενίζει με το λίγο σοφιστικέ ύφος και την βρετανική προφορά του, ανταποκρίνεται όμως πιθανότατα ακριβώς στην πραγματικότητα, καθώς ο Μέλβιλ δεν ήταν κάποιος βαρύς θαλασσόλυκος, αλλά ένας ευαίσθητος διανοούμενος, ο οποίος την εποχή εκείνη μάλλον θα πρέπει να είχε μια λόγια βρετανική προφορά, παρά μια βαριά προφορά Γιάνκη.

Η σκηνοθεσία του βραβευμένου με Όσκαρ Ron Howard (για το beautiful mind) ήταν πολύ καλή. Η δράση προχωρούσε με κορύφωση, ενώ παράλληλα γυρίζει στο σήμερα και στην αφήγηση του Νίκολσον στον συγγραφέα. Ο Howard δείχνει να βαδίζει στα χνάρια του Spielberg φτιάχνοντας ταινίες που είναι μεν καθαρά χολυγουντιανές, με εφφέ, αλλά από την άλλη περνούν σημαντικά νοήματα και διατηρούν ποιότητα και καλή σκηνοθεσία. Τον παρακολουθούμε από το Coccoοn και το Willow τη δεκαετία του 80.

Τα εφφέ αρκετά αληθοφανή κάνουν καλά τη δουλειά τους. Στη διασκευή του σεναρίου το δίδυμο Rick Jaffa- Amanda Silver, γνωστοί κυρίως από περιπέτειες (planet of the apes, jurassic world) φτιάχνουν μαζί με τον σκηνοθέτη Howard μια δυνατή ιστορία, χωρίς καθόλου να γίνεται “αμερικανιά”, με πολύ σεβασμό στην πραγματική ιστορία και στη νουβέλα. 

Το πραγματικό ναύαγιο του Έσσεξ και ο Χέρμαν Μέλβιλ

ο Όουεν Τσέις, υποπλοίαρχος του Έσσεξ

ο Τόμας Νίκερσον, καμαρότος στο Έσσεξ

ο συγγραφέας Χέρμαν Μέλβιλ











Η ταινία και το βιβλίο in the heart of the sea του Φίλμπριν βασίζονται στην πραγματική ιστορία του ναυαγίου του Έσσεξ. Τα πρόσωπα που αναφέρονται, ο μικρός Νίκερσον, ο καπταιν Πόλλαρντ και ο υποπλοίαρχος Τσέις ήταν όλοι υπαρκτά πρόσωπα. Πράγματι το Έσσεξ χτυπήθηκε από μια γιγάντια φάλαινα, γεγονός όμως που κουκουλώθηκε από τους εφοπλιστές και τους ασφαλιστές του Ναντάκετ, καθώς η φαλαινοθηρία απέδιδε μυθικά πλούτη σε αυτούς. Ο φόβος του κόσμου θα ήταν πολύ μεγάλος αν ανακάλυπταν πόσο επικίνδυνο είναι το επάγγελμα. Η αναφορά του Νίκερσον έπεσε στην αφάνεια για πάρα πολλά χρόνια και βρέθηκε μόλις στα 1960, ενώ από τα επίσημα αρχεία του Ναντάκετ βγήκε τελικά στη δημοσιότητα μόλις στο 1984!

Δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς έμαθε ο νεαρός Μέλβιλ για το συμβάν. Ο συγγραφέας, όπως ομολογεί στην ταινία ήταν ακόμη άσημος συγγραφέας, και σίγουρα όχι του ύψους του μεγάλου Χόθορν. Ο Ν. Χόθορν ωστόσο, όταν βγήκε το Μόμπι Ντικ, είπε ότι ήταν ένα πραγματικό αμερικανικό έπος, ανάλογο του Ομήρου, ένα αριστούργημα!

Ο Μόμπυ Ντικ θεωρείται σήμερα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όταν όμως κυκλοφόρησε δεν πήγε καθόλου καλά εισπρακτικά και γενικά ο Μέλβιλ αναγνωρίστηκε μετά το θάνατό του. Πέρασε μια δύσκολη ζωή, ο γάμος του δεν ήταν ευτυχισμένος, ένας γιος του αυτοκτόνησε και ο Μέλβιλ υπέφερε για πολλά χρόνια από κατάθλιψη, ενώ τα έργα του δεν του απέφεραν οικονομικό όφελος. Αναγνωριζόταν μεν από λόγιους της εποχής (π.χ από τον Χόθορν), οικονομικά όμως δεν τα πήγαινε καλά.

Ο Μόμπυ Ντικ του Μέλβιλ, ο γέρος και η θάλασσα του Χέμινγουέι, και το γιούσουρι του δικού μας Καρκαβίτσα είναι τρεις χαρακτηριστικές ιστορίες της θάλασσας, τρεις ιστορίες της πάλης του ανθρώπου με τη φύση, που δείχνουν την δύναμη της φύσης, αλλά και την ανθρώπινη θέληση να κατακτήσει το αδύνατο! Είναι το κυνήγι του ακατόρθωτου, ο ανθρώπινος εγωισμός, η ύβρις, η νέμεσις, η εκδίκηση της φύσης, αλλά και η ανυπότακτη κατάφαση, το πείσμα, η θέληση.

Ο Μέλβιλ είναι κατά κάποιον τρόπο προάγγελος του Χέμινγουέι. Όπως αυτός, έτσι και ο Μέλβιλ έγραψε για τη θάλασσα, για άγρια θηρία, για κανίβαλους, έχει ήρωες ιθαγενείς, νέγρους, ινδιάνους, απλούς αλλά και σκληρούς βιοπαλαιστές, σε μια εποχή μεταβάσεων για την Αμερική. Αποτύπωσε τις έντονες αντιθέσεις της αμερικανικής κοινωνίας πριν και μετά τον εμφύλιο (ο Μόμπι Ντικ εκδόθηκε περίπου 10 χρόνια πριν τον εμφύλιο), τους νεόπλουτους εφοπλιστές και εμπόρους από τη μια, τους φτωχούς και σκληρούς ναυτικούς από την άλλη.

Όσο ο άνθρωπος θα παλεύει με τη φύση, όσο θα τη σέβεται ή θα είναι αλαζόνας απέναντί της, όσο θα υπάρχει η αδάμαστη θάλασσα, τόσο ο Μέλβιλ και ο Μόμπι Ντικ θα διαβάζεται και θα παραμένει επίκαιρος, και μια σπουδαία ιστορία θα ξεκινά με τη φράση: They call me Ismael...