παράσταση "Η μεγάλη χίμαιρα"

γράφει ο Apo



Μ. Καραγάτσης (πραγματικό όνομα Δημήτρης Ροδόπουλος 1908-1960)

Από πέρσι προσπαθούσαμε να το δούμε, έπρεπε να κλείνουμε εισιτήρια ακόμη και 1 μήνα πριν. Τελικά τα καταφέραμε με αγαπημένη παρέα και το είδαμε. Πριν αρχίσουμε να μακρυγορούμε, με μια κουβέντα: ΔΕΙΤΕ ΤΟ! ΤΗ ΣΥΝΙΣΤΩ ΑΝΕΠΙΦΥΛΑΚΤΑ!!!

Η παράσταση της χρονιάς; Δεν μπορείς να πεις κάτι τέτοιο αφού ήδη παίζεται για 2ο χρόνο, με το θέατρο κάθε φορά κατάμεστο! Εξαιρετική μεταφορά του μυθιστορήματος του Καραγάτση. Ειδικά για όποιον είναι λάτρης του μεγάλου μας λογοτέχνη, η παράσταση αποτελεί must. Εξάλλου σκηνοθέτης είναι ο Τάρλοου, ο οποίος είναι και ο εγγονός του Καραγάτση, άρα κάτι ξέρει παραπάνω...

Δύσκολα εντυπωσιάζομαι, αλλά η συγκεκριμένη παράσταση είναι πραγματικά ξεχωριστή. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι έχει δημιουργηθεί ξεκάθαρα μια θεατρική τάση, διασκευής λογοτεχνικών έργων ξένης, αλλά κυρίως δικής μας λογοτεχνίας, με αριστουργήματα του Παπαδιαμάντη (Φόνισσα), του Βυζυηνού (το αμάρτημα της μητρός μου) και τώρα του Καραγάτση. 

Ο Καραγάτσης για μια ακόμη φορά εξερευνεί την ανθρώπινη ψυχή με ντοστογιεφσκικό ψυχαναλυτικό βάθος. Το πλαίσιο είναι ένας κόσμος της κρίσης (δεκαετίες 20-30), όπου μετά τα πρόσκαιρα κέρδη, παραμονεύει η τραγωδία, η οποία όμως για πολλούς ήταν και σκληρή, προσωπική. Οι ομοιότητες με το σήμερα αρκετές, καθώς τότε, αλλά και τώρα η Ελλάδα βίωνε σκληρά χρόνια υπό καθεστώς χρεοκοπίας, κάτι που σίγουρα έχει επηρεάσει τον Καραγάτση, αλλά και τη γενιά του 30 γενικά. 

Η χίμαιρα είναι ένα πλοίο, όνομα συμβολικό που σημαίνει το άπιαστο όνειρο. Ο αγώνας των ναυτικών στη θάλασσα και η βαριά μοίρα των γυναικών που μένουν πίσω περιμένοντας και υπομένοντας είναι μια από τις πολλές πτυχές του έργου. Προσωπικά πιστεύω όμως, ότι ο Καραγάτσης χρησιμοποιεί ως σχεδόν μόνιμο Leitmotiv στα έργα του το χάσμα ανάμεσα στους Ευρωπαίους και στην Ελλάδα, η οποία είναι πάντα ένας τόπος τελικά τραγικός, ένας τόπος όπου η Μήδεια, η Ηλέκτρα, η Φαίδρα, η Αντιγόνη, ο Οιδίποδας, ο Ορέστης ζουν ξανά και ξανά, ένας τόπος σκληρός, ακατανότητος, αδάμαστος, όπου οι δυτικοί του Καραγάτση δεν έχουν θέση (Μαρίνα, Γιούγκερμαν, Λιάπκιν). Η Ελλάδα που "τρώει τα παιδιά της" ως άλλος Κρόνος, δύσκολη για τους ίδιους τους Έλληνες, δεν θα μπορούσε να είναι φιλική με τους ξένους "εξ εσπερίας". 

Η πρωταγωνίστρια Μαρίνα είναι μια Γαλλίδα, η οποία έχει σπουδάσει κλασσική φιλολογία και φυσικά έχει μια εξιδανικευμένη εικόνα στο μυαλό της για την Ελλάδα. Ζει δυστυχισμένη, μέχρι τη μέρα που πεθαίνει η μητέρα της και της αφήνει μια τεράστια περιουσία. Η Μαρίνα αφήνει πίσω της τη Γαλλία και το μίζερο παρελθόν της και ταξιδεύει. Ένα της ταξίδι έμελλε να γίνει με τη "Χίμαιρα", όπου γνωρίζεται και ερωτεύεται το Γιάννη, καπετάνιο που ζει στη Σύρο, αλλά είναι από την Κάσο, και πάει να ζήσει μαζί του. Στην αρχή όλα στην Ελλάδα της φαίνονται μαγικά και ποιητικά, όσο περνούν τα χρόνια όμως τα πράγματα αλλάζουν, ενώ ένα φλογερό πάθος υποβόσκει στην καρδιά της για τον μικρότερο αδερφό του Γιάννη, τον Μηνά. Η τραγική μοίρα αρχίζει σιγά σιγά να ξετυλίγεται και τελικά κορυφώνεται. 

Οι ερμηνείες πολύ δυνατές, καλά δουλεμένες, όλες ανεξαιρέτως. Για την πρωταγωνίστρια Αλ. Αϊδίνη που παίζει την Γαλλίδα Μαρίνα, είχαμε την εντύπωση ότι είναι πράγματι μια Γαλλίδα που ήρθε να ζήσει στην Ελλάδα και στην αρχή δεν μιλούσε λέξη από νέα ελληνικά, ενώ ως το τέλος της έμεινε η γαλλική προφορά. 

Απρόσμενη εμφάνιση κάνει ο Τάρλοου σε μια κοσμική δεξίωση, όπου συστήνεται ως Δημήτρης Ροδόπουλος (το πραγματικό όνομα του Καραγάτση) συνομιλεί με τη Μαρίνα, και μας αφήνει μια ιδέα, σχεδόν σαν χρησμό για το τι θα επακολουθήσει. Ωραίο εύρημα το οποίο δεν υπάρχει στο βιβλίο. 

Εξαιρετική, συγκλονιστική η γριά Ανέζα (Καίτη Μανωλιδάκη), έκλεψε πραγματικά την παράσταση, εμφανιζόμενη σε μια μόνο σκηνή, κάτι όμως που επέτρεψε να φανερώσει το ταλέντο της, να μας καθηλώσει και να μας ισοπεδώσει με την ερμηνεία της. 

Στο ρόλο του Γιάννη ο Μάξιμος Μουμούρης, αρκετά ισορροπημένος. Ο Δημήτρης Μοθωναίος αποδίδει τον μικρότερο αδερφό Μηνά, με λίγο στόμφο κάποιες φορές, που όμως δεν ξένισε, καθώς ο χαρακτήρας είναι λίγο στομφώδης. Η μάνα, Σμαράγδα Σμυρναίου αποδίδει πολύ καλά το ρόλο της παραδοσιακής νησιώτισσας, αφήνοντας πάντα μια σκοτεινή διάθεση να πλανάται. 

Τα σκηνικά επίσης ήταν εντυπωσιακά, με ιδιαίτερους μηχανισμούς, ενώ σημαντικό μέρος είχαν οι βιντεοπροβολές, πότε σαν μικρά φιλμ, πότε σαν μέρος του σκηνικού (και κυρίως της θάλασσας). Παρά την χρήση της τεχνολογίας, θα λέγαμε ότι η παράσταση είχε ένα μάλλον κλασσικό στήσιμο, κάτι που έδεσε αρμονικά και φυσικά. 

Η διασκευή του μυθιστορήματος έγινε από τον Στρατή Πασχάλη. Η σκηνοθεσία, όπως αναφέρθηκε από τον Δημήτρη Τάρλοου. Η Ζωή Χατζηαντωνίου επιμελήθηκε την κινησιολογία, που ενώ δεν περιλάμβανε χορογραφίες, έλαμψε στην φοβερή σκηνή του ερωτικού ντουέτου, προς το τέλος του έργου. 

Περισσότερες λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα του θεάτρου. 

http://www.poreiatheatre.com/gr/performances/current/i-nea-megali-himaira/

Πολύ καλή παράσταση!